ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Σαϊμίρ Μίλε - ΜΚΟ «Η φωνή των Ρομά»

Ο Σαϊμίρ Μίλε είναι ο Πρόεδρος της Οργάνωσης «Η φωνή των Ρομά». Και διατρανεί ακριβώς αυτό: «Κουραστήκαμε να μιλάνε οι άλλοι για εμάς, έχουμε τη δική μας φωνή». Το καλοκαίρι στάθηκε στο πλευρό των Ρουμάνων Ρομά που εκδιώχτηκαν από τις γαλλικές αρχές από τον καταυλισμό τους στο Σεντ Ντενί, τον πιο παλιό καταυλισμό Ρομά του Παρισιού. «Οι Ρομά δε χρειάζονται βοήθεια», υποστηρίζει, «δικαιοσύνη χρειάζονται»...

-Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι έγινε το καλοκαίρι και πώς εγκαταστάθηκαν εδώ οι άνθρωποι;
Διώχτηκαν από ένα μέρος που είχε μετατραπεί σε γειτονιά της πόλης, εδώ και 10 χρόνια ζούσαν εκεί. Στις 6 Ιουλίου παρενέβη η αστυνομία και με τη βία τους έδιωξε. Τα μικρά τους σπίτια καταστράφηκαν αμέσως και άρα βρέθηκαν για ένα μήνα να τριγυρνάνε στους δρόμους της πόλης. Δυσκολευτήκαμε πολύ να διαπραγματευτούμε με τον δήμο για την εγκατάσταση τους. Και μετά από ένα μήνα σκληρών διαπραγματεύσεων, καταφέραμε ν’ αποκτήσουμε αυτή την εγκατάσταση σε 4 κομμάτια της πόλης και καταφέραμε να έχουμε τη δέσμευση του για να δουλέψουμε μαζί σε ένα πρότζεκτ για σταθερή στέγαση.

-Οι Ρομά επιμένουν να έρχονται εδώ, παρ’ ότι ζουν σε συνθήκες επισφάλειεας…
Η επισφάλεια δεν είναι κάτι που χαρακτηρίζει τους Ρομά γενικά. Είναι κάτι που αγγίζει όλο και περισσότερο κόσμο, Ρομά ή μη, και το ιδιαίτερο θέμα στην υπόθεση των Ρομά είναι ότι η επισφάλεια συχνά είναι συστημική, οργανωμένη απ’ τους νόμους, απ’ τις διατάξεις, απ’ τις διοικητικές πρακτικές κτλ. Βέβαια, όταν οι Ρομά σας λένε προτιμάμε να είμαστε εδώ απ’ ότι στη Ρουμανία, είναι γιατί ακόμα και στην επισφαλή κατάσταση που βρίσκονται στη Γαλλία, υπάρχουν περισσότεροι διέξοδοι για να τα βγάλουν πέρα απ’ ότι στη Ρουμανία.

-Δεν θα έπρεπε να υπάρχει μια εποπτεία του νομαδισμού των Ρομά;
Η πραγματικότητα είναι ότι το 96 % του πληθυσμού  Ρομά στην Ευρώπη δεν είναι νομαδικό. Δηλαδή δεν είχαν παράδοση νομαδισμού, περιοδείας. Στα Βαλκάνια οι Ρομά έχουν εγκατασταθεί εδώ και 500, 600 χρόνια και στη Γαλλία άλλωστε. Κι αυτό είναι ένα απ’ τα σημεία που επιμένουμε μέσω των δραστηριοτήτων μας, για να γνωρίσουμε τη κουλτούρα των Ρομ και όχι να πιστεύουμε το πώς είναι. Αυτό που τους χαρακτηρίζει δεν είναι σίγουρα ο νομαδισμός και η μετανάστευση ή ξέρω ‘γω τι.

-Τότε πως δημιουργείται το στερεότυπο; Και οι κοινωνικές συνθήκες;
Φταίει το ότι ενδιαφερόμαστε μόνο για ότι βλέπουμε. Μόνο σ’ ό,τι βγάζει μάτι. Γιατί οι Ρομά που μένουν σε καραβάνια φαίνονται. Ενώ οι Ρομά που μένουν σε σπίτια, σε διαμερίσματα, δεν θέλουμε να τους δούμε.

-Επιμένετε σαν οργάνωση να μιλάνε οι ίδιοι οι Ρομά για τους εαυτούς τους και όχι οι άλλοι. Γιατί επιμένετε σ’ αυτό;
Για πολύ καιρό μόνο οι άλλοι μιλούσανε για μας. Και είναι πιο λογικό να μιλήσουμε κι εμείς λίγο για μας. Αυτό που οι άλλοι βλέπουν σε μας είναι συστημικά κάτι διαστρεβλωμένο. Είναι περίεργο, γιατί κανονικά έχουμε μια διαστρεβλωμένη άποψη για μας. Ενώ όταν οι άλλοι μιλάν για τους Ρομά γίνεται συστηματικά διαστρεβλωμένα. Είτε τους θεωρούν ως αντικείμενα θαυμασμού είτε ως αντικείμενα καταστολής και διάκρισης. Και στις δύο περιπτώσεις οι Ρομά αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα. Και η φιλοσοφία μας για  μας είναι ότι δεν είμαστε αντικείμενα, είμαστε δρώντα υποκείμενα. Δρούμε για τις κοινωνίες μας όπου ζούμε, όπως όλοι οι υπόλοιποι. Με τα ελαττώματά μας, τα προτερήματά μας.

-Οι καταυλισμοί των Ρομά στιγματίζονται ως πηγή εγκλήματος…
Αυτή είναι η θεωρία. Αλλά η χειροπιαστή κατάσταση βρίσκεται εδώ.  Θυμάμαι το 2004 ήμουν μέλος μια επιτροπής που είχε δεχτεί η δικαστική σύμβουλος του Σαρκοζί, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν υπουργός Εσωτερικών. Και η κυρία αυτή μας είπε ότι δεν υπάρχει περισσότερη παραβατικότητα απ’ ότι στο σύνολο του γαλλικού πληθυσμού. Το υπουργείο μιλάει. Η δικαστική σύμβουλος του υπουργού εσωτερικών μας λέει ότι δεν υπάρχει περισσότερη παραβατικότητα στους Ρομ Ρουμάνους απ’ ότι στο σύνολο του γαλλικού πληθυσμού.

-Τι προβλήματα βλέπετε τώρα για τις συνθήκες ζωής των Ρομά στο μέλλον;
Είμαστε πολύ δυνατοί. Οι Ρομά είναι ιδιαίτερα δυνατοί για να βελτιώσουν οι ίδιοι το πλαίσιο ζωής τους. Αλλά αυτό με την προϋπόθεση να τους αφήσουν σε ησυχία. Δηλαδή δεν υπάρχει ανάγκη για τεράστια βοήθεια. Ακόμα και πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε οικονομικές βοήθειες, επιμόρφωσης. Και δεν ξέρω τι άλλο μέτρο. Δε χρειαζόμαστε αυτό. Χρειαζόμαστε δικαιοσύνη, όχι βοήθεια. Δικαιοσύνη, ισότητα. Απ’ τη στιγμή που θα μας αντιμετωπίσουν ως ανθρώπινα όντα ίσα προς όλους τους άλλους, εκεί πολλά θα αλλάξουν όχι από μόνα τους αλλά από τη δράση που προβληματίζεται για τον εαυτό της και οι ανάγκες για βοήθεια θα ελαττωθούν περισσότερο.